Fotowoltaika na gruncie zyskała w Polsce dużą popularność – zarówno wśród inwestorów indywidualnych, jak i firm oraz instytucji. To rozwiązanie pozwala efektywnie wykorzystać nieużytki, zoptymalizować koszty energii i zbudować niezależność energetyczną. W artykule przedstawiamy pełny obraz tego typu instalacji – od podstawowych definicji, przez formalności, aż po opłacalność i błędy, których warto unikać.
Czym jest fotowoltaika na gruncie i dla kogo jest przeznaczona?
Instalacja PV na gruncie – definicja i zasada działania
Fotowoltaika na gruncie to system paneli słonecznych montowanych bezpośrednio na powierzchni ziemi, a nie na dachach budynków. Montaż odbywa się na specjalnych konstrukcjach wsporczych, które pozwalają na optymalne ustawienie paneli pod kątem nasłonecznienia. Tego typu instalacje wyróżnia możliwość elastycznego skalowania mocy, od mikroinstalacji po wielkoskalowe farmy fotowoltaiczne. Dzięki temu są popularnym rozwiązaniem zarówno dla przedsiębiorstw, jak i inwestorów indywidualnych.
Dla kogo to dobre rozwiązanie?
Fotowoltaika na gruncie to idealna propozycja dla właścicieli nieużytków rolnych lub działek o ograniczonym zastosowaniu, firm produkcyjnych i przemysłowych z dużym zapotrzebowaniem na energię oraz inwestorów poszukujących sposobu na lokatę kapitału i pasywny dochód z energii.
Rodzaje gruntowych instalacji fotowoltaicznych
Mikroinstalacje (do 50 kWp)
To najczęściej wybierana forma instalacji PV przez małe firmy lub gospodarstwa rolne. Wykorzystywana jest głównie na potrzeby własne, z możliwością sprzedaży nadwyżek do sieci.
Małe i średnie instalacje komercyjne (50–500 kWp)
Są to instalacje, które łączą autokonsumpcję z komercyjnym oddawaniem energii. Często wykorzystywane w centrach logistycznych, zakładach przetwórczych i przez deweloperów.
Farmy fotowoltaiczne (powyżej 500 kWp)
To pełnoprawne elektrownie słoneczne, podlegające aukcjom OZE lub zawierające umowy PPA z odbiorcami energii. Wymagają szczegółowej analizy lokalizacji i zgodności z planami zagospodarowania.
Etapy realizacji instalacji PV na gruncie
Analiza możliwości
Na tym etapie ocenia się ekspozycję działki, czyli jej nasłonecznienie, nachylenie i zacienienie, klasę bonitacyjną gruntu oraz uwarunkowania formalno-prawne takie jak miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego czy decyzje środowiskowe.
Projekt techniczny i dobór komponentów
Kluczowe decyzje dotyczą wyboru paneli, np. bifacjalnych lub monokrystalicznych, rodzaju konstrukcji (stała lub nadążna), inwertera, okablowania, zabezpieczeń oraz systemu monitorowania. Wszystko to wpływa na efektywność i bezawaryjność instalacji.
Uzyskiwanie pozwoleń i formalności
Instalacje powyżej 50 kWp mogą wymagać pozwolenia na budowę, decyzji o warunkach zabudowy, warunków przyłączenia do sieci oraz zgłoszenia mikroinstalacji do operatora. Proces formalny bywa złożony, dlatego warto korzystać z doświadczonych doradców.
Koszty instalacji PV na gruncie i źródła finansowania
Koszty inwestycyjne
Na całkowity koszt instalacji składa się cena komponentów, robocizna, koszty projektowe i dokumentacyjne oraz koszty przyłączenia. Przykładowo, instalacja 50 kWp kosztuje około 180–200 tys. zł, 200 kWp to wydatek rzędu 600–800 tys. zł, natomiast farma o mocy 1 MWp to koszt około 2,8–3,5 mln zł.
Dostępne formy finansowania
Inwestycje można finansować poprzez kredyty inwestycyjne, leasing operacyjny i finansowy, dotacje z NFOŚGW i programów unijnych takich jak Energia Plus czy FEnIKS. Dodatkowo przedsiębiorcy mogą skorzystać z amortyzacji i zwrotu VAT.
Opłacalność i zwrot z inwestycji
Czas zwrotu
Czas zwrotu zależy od wielkości instalacji i modelu eksploatacji. Mikroinstalacje zwracają się przeciętnie w ciągu 6–9 lat, instalacje średnie w 7–10 lat, a farmy PV nawet w 10–14 lat, szczególnie przy sprzedaży energii w ramach umów PPA.
Jak zoptymalizować zyski?
Zyski z inwestycji można zwiększyć dzięki zastosowaniu magazynów energii, zawieraniu umów PPA z odbiorcami energii, wdrożeniu inteligentnych systemów zarządzania produkcją oraz wykorzystaniu systemów predykcji pogody.
Najczęstsze błędy inwestorów i jak ich unikać
Do najczęstszych błędów należy brak sprawdzenia warunków przyłączenia do sieci, nieuwzględnienie kosztów eksploatacyjnych, zbyt optymistyczne prognozy produkcji oraz wybór niezweryfikowanego wykonawcy. Wszystkie te czynniki mogą znacznąco wpłynąć na opłacalność przedsięwzięcia.
Fotowoltaika a ochrona środowiska
Fotowoltaika na gruncie przyczynia się do znacznej redukcji emisji CO₂. Przykładowa instalacja o mocy 1 MWp pozwala zmniejszyć emisję nawet o 800 ton rocznie. Dodatkowo umożliwia zagospodarowanie nieużytków i wspiera rekultywację terenów. Ingerencja w ekosystem jest niewielka w porównaniu z innymi formami wytwarzania energii.
Przyszłość gruntowych instalacji fotowoltaicznych w Polsce
W najbliższych latach można spodziewać się wzrostu udziału OZE w krajowym miksie energetycznym. Nowe regulacje prawne ułatwiające budowę farm oraz rozwój technologii magazynowania energii sprawiają, że fotowoltaika na gruncie będzie jeszcze atrakcyjniejsza dla inwestorów. Widoczny jest także trend prosumencki w sektorze B2B.
Skontaktuj się z nami
Posiadamy doświadczenie w realizacjach instalacji o dużej mocy. Zapewniamy kompleksową obsługę formalności, indywidualne podejście do projektowania, współpracę z renomowanymi dostawcami komponentów oraz serwis i monitoring po uruchomieniu instalacji. Gwarantujemy profesjonalizm i bezpieczeństwo inwestycji.